Εξ αποστάσεως μάθηση ενηλίκων στο εικονικό περιβάλλον του Second Life

Πρόλογος του  βιβλίου:  Εξ  αποστάσεως μάθηση ενηλίκων στο  εικονικό
περιβάλλον του Second Life
Η  εκθετική αύξηση και διάχυση των νέων Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των
Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση, έχει αλλάξει σημαντικά τη
μορφή και τον τρόπο λειτουργία της. Με την υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών
αναπτύχθηκε, και αναπτύσσεται ακόμα, η ηλεκτρονική μάθηση (e-learning), η οποία
απέκτησε μια νέα διάσταση και νέες δυνατότητες, που επιτρέπουν την αναζήτηση και
επανατοποθέτηση των αλλαγών του συστήματος, κυρίως σε ότι αφορά τα
περιβάλλοντα μάθησης που χρησιμοποιούν διάφορες εφαρμογές του Παγκόσμιου
Ιστού.  Kάτω από το πρίσμα αυτό, ο κατευθυντήριος άξονας ένταξης τους στην
εκπαίδευση από απόσταση, έγκειται στην αρωγή που προσφέρουν ως «σπερματικοί»
φορείς μορφωτικής αλλαγής και εφαρμογής δυναμικών ιδεών, λαμβάνοντας
περισσότερο υπόψη τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των ενήλικων χρηστών,
βοηθώντας τους έτσι να διαμορφώσουν νέες σχέσεις με τη γνώση.
Την τελευταία δεκαετία άρχισε να παρατηρείται ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον
για την τέλεση εξ αποστάσεως μαθημάτων σε δικτυακά εικονικά περιβάλλοντα. Η
διαδραστικότητα των υπολογιστικών περιβαλλόντων και η κοινωνική μορφή της
μοντελοποίησης, επιτρέπουν τον σχεδιασμό μαθησιακών δραστηριοτήτων σύμφωνα
με τις σύγχρονες θεωρίες μάθησης. Τα πλούσια κοινωνικά χαρακτηριστικά,
προσφέρουν στους συμμετέχοντες τη δυνατότητα ψηφιακής επικοινωνίας και
διαμοίρασης εμπειριών, μέσα σε ένα τριών διαστάσεων πολυσυμμετοχικό «φυσικό»
χώρο ή τόπο, όπου με τη βοήθεια των εμπλουτισμένων γραφικών προκαλούν την
αίσθηση της συνύπαρξης σε μια παγκόσμια ψηφιακή κοινότητα.
Ένα από τα πιο διαδεδομένα εικονικά περιβάλλοντα που έχει τραβήξει το
ενδιαφέρον τόσο των φίλων της κοινωνικής δικτύωσης, όσο και των εκπαιδευτικών
ιδρυμάτων (κυρίως του εξωτερικού), είναι το  Second Life (SL). Η τεχνολογική του
υποδομή ολοκληρώνει στην οθόνη του υπολογιστή ένα δικτυακό σύστημα
τρισδιάστατης εικονικής πραγματικότητας, για την υποστήριξη της επικοινωνίας και
συνεργασίας σε γεωγραφικά απομονωμένους χρήστες άνω των 18 ετών. Οι
πολυμεσικές-διαδραστικές εφαρμογές που διαθέτει, μπορούν να θεωρηθούν ως ένα
σχετικά νέο διδακτικό εργαλείο που επιτρέπει την εφαρμογή σύγχρονων
στρατηγικών και μεθόδων διδασκαλίας για την ηλεκτρονική μάθηση (η-μάθηση). Η
χρήση τους επιτρέπει στους εκπαιδευόμενους να παίρνουν περισσότερες
πρωτοβουλίες καθώς ανακαλύπτουν νέους τομείς του ενδιαφέροντός τους, ενώ
παράλληλα γίνονται πρακτικά «αναζητητές της γνώσης» και όχι απλοί παραλήπτες
οδηγιών και κανόνων.

Η αρχική σύλληψη της δημιουργίας του Second Life δεν έγινε με γνώμονα τον
σχεδιασμό και την εξυπηρέτηση των αναγκών κάποιου συγκεκριμένου
επιστημονικού πεδίου έρευνας, σε αντιδιαστολή με τα περισσότερα συστήματα
τρισδιάστατης εικονικής πραγματικότητας, αλλά για καθαρά ψυχαγωγικούς
σκοπούς. Αυτό όμως δεν εμπόδισε ορισμένες πανεπιστημιακές κοινότητες να το
αξιοποιήσουν για τη οργάνωση, διαχείριση και μεταφορά της γνώσης, κάτι που είχε
ως αποτέλεσμα την κατανόηση και ερμηνεία πραγματικών καταστάσεων μέσα στα πλαίσια διάφορων διδακτικών αντικειμένων. Αυτός ήταν και ο σημαντικότερος
λόγος που επιλέχτηκε για την έρευνα μας, δεδομένου ότι η εκμετάλλευση του
δυνητικά ωφέλιμου περιβάλλοντος και τα λειτουργικά χαρακτηριστικά που
προσφέρει, μπορούν να ενισχύσουν περαιτέρω την αναπτυξιακή πορεία της
διδακτικής διαδικασίας.

Η πρόκληση αυτή φέρνει στο προσκήνιο το ακανθώδες ζήτημα του σχεδιασμού
και της υλοποίησης μαθημάτων στο περιβάλλον του SL. Το δίλλημα που εμφανίζεται
στη περίπτωση αυτή είναι διττό και επικεντρώνεται κυρίως: (α) στον τρόπο
εκμετάλλευσης του ως μέσο εκπαιδευτικής υποστήριξης που θα αυξάνει τη
μαθησιακή ικανότητα και (β) στη μετουσίωση του κοινού πολυχρηστικού
περιβάλλοντος σε ένα φυτώριο γνώσης και δράσης για τους εκπαιδευόμενους. Ο
βασικός προβληματισμός που πηγάζει από τη διεργασία αυτή, επικεντρώνεται στη
διερεύνηση της προστιθέμενης παιδαγωγικής αξίας που προσφέρει το περιβάλλον
του Second Life για την αποτελεσματική οργάνωση και διεξαγωγή μαθημάτων από
απόσταση.
Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, η παρούσα εργασία εστιάζει το ενδιαφέρον
της, στην παρουσίαση των ποιοτικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών του SL, τα
οποία θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς
επίσης και στη δημιουργία ενός οργανωτικο-διδακτικού πλαισίου, που θεωρείται
απαραίτητο για τον σχεδιασμό και την αποτελεσματική διεξαγωγή μαθημάτων από
απόσταση. Η επιδίωξη αυτή θα στηριχθεί στη κατασκευή του  «μοντέλου της
Κυβερνητικής»,  με το οποίο προσπαθήσαμε να συνδέσουμε παιδαγωγικές αρχές και
διδακτικές ενέργειες, που θα πρέπει να προσαρμόζεται κάθε «ανοιχτό» και
«βιώσιμο» σύστημα εκπαίδευσης. Παράλληλα όμως με τη διεργασία αυτή,
αναδύονται και ορισμένα ερωτήματα που  αφορούν την αποτελεσματικότητα του
εκπαιδευτικού πλαισίου εφαρμογής της η-μάθησης. Για να βρούμε τις απαντήσεις,
επιχειρήσαμε την διεξαγωγή μιας αθροιστικής αξιολόγησης, μέσα από μια
δειγματοληπτική έρευνα με τυχαίο δείγμα εκπαιδευόμενων χρηστών.
Η κυρία συνεισφορά και πρωτοτυπία της έρευνας, συνίσταται στην ανάδειξη
της καταλληλότητας του  SL για την οργάνωση και διεξαγωγή μαθημάτων από
απόσταση. Επιπροσθέτως, η συμβολή και κατ’ επέκταση ο απολογισμός της
μαθησιακής πορείας μέσω της αθροιστικής αξιολόγησης, έχει ως κύριο άξονα τον
εντοπισμό τυχόν προβλημάτων που σχετίζονται με την αποδοχή και την μελλοντική
αξιοποίηση του από την κοινότητα της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

This entry was posted in Εκπαίδευση and tagged , . Bookmark the permalink.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *