Οι βιωματικές εκπαιδευτικές τεχνικές

Στο χώρο της εκπαίδευσης εφαρμόζονται στις μέρες μας ποικίλες εκπαιδευτικές τεχνικές από τις οποίες μερικές θεωρούνται σήμερα πεπερασμένες και αναποτελεσματικές. Σίγουρα η τεχνική της βιωματικής μάθησης δεν είναι μια από αυτές, καθώς η βιωματική μάθηση επικεντρώνεται στο ρόλο που διαδραματίζει η εμπειρία στη διαδικασία της μάθησης. Η παιδαγωγική της βιωματικής εμπειρίας στοχεύει στη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος που δίνει τη δυνατότητα εμπειριών που θα διευκολύνουν τις ενδοψυχικές διεργασίες ιδιοποίησης και διαμόρφωσης του ψυχικού κόσμου, της προσωπικότητας και των επιθυμιών, αναγκών, κινήτρων και ενδιαφερόντων. (Μπακιρτζής, 2000)

     Η βιωματική μάθηση είναι μια διαδικασία μετάδοσης γνώσης μέσω της εμπειρίας, που προωθεί παράλληλα και την ανάπτυξη της προσωπικότητας αυτού που μαθαίνει καθώς και την καλλιέργεια της ευαίσθητης πλευράς του σε κοινωνικά ζητήματα και σε θέματα διαπροσωπικών σχέσεων. Έτσι η βιωματική μάθηση δεν αναφέρεται μόνο σε παιδιά αλλά και σε ενήλικες, ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Μέσα από τη συμμετοχή του ατόμου σε διάφορες δραστηριότητες όπως είναι η εργασία, η έρευνα, η παρατήρηση, οι προσομοιώσεις, οι συνεντεύξεις κ.α. επιτυγχάνεται η διανοητική και συναισθηματική εγρήγορση, με απώτερο σκοπό την κατανόηση και την διευκόλυνση της διεργασίας της μάθησης. (Κλεάνθους-Παπαδημητρίου, 1980)

Η βιωματική μάθηση είναι σαφώς πιο αποτελεσματική από την κλασσική μάθηση που συνδέεται με την αποστήθιση μακροσκελών κειμένων, την στασιμότητα και τη συμβατικότητα  που εύκολα μπορεί να οδηγήσει τον εκπαιδευόμενο σε ανία και σε έλλειψη ενδιαφέροντος. Μέσω της βιωματικής μάθησης ο ενδιαφερόμενος δοκιμάζει έμπρακτα το αντικείμενο και βιώνει ο ίδιος το περιεχόμενό του. Μαθαίνει να σκέφτεται και να συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία της μάθησης, να ανακαλύπτει, να ερευνά και θέτει σε ισχύ την φαντασία και τη δημιουργικότητά του. Παράλληλα αξιοποιεί τα βιώματα του μαθητευόμενου κινητοποιώντας τον διανοητικά και συναισθηματικά και τον βοηθά να αντιληφθεί τον εαυτό του και τις δυνατότητες του. (Χρυσαφίδης, 1994)

Κάθε βιωματική μαθησιακή δραστηριότητα απαιτεί την ύπαρξη ενός εκπαιδευτικού που θα έχει την ικανότητα να ενεργοποιεί τους μαθητές, να συντονίζει τη διαδικασία της γνώσης και που θα έχει πρότερη εμπειρία σε τέτοιου είδους δραστηριότητες. Έναν εκπαιδευτικό καταρτισμένο και εφοδιασμένο με γνώσεις και δεξιότητες που θα τον βοηθήσουν να κάνει το μάθημα πιο ενδιαφέρον και πιο ευχάριστο εισάγοντας νέες τεχνικές και που θα είναι έτοιμος να απαγκιστρωθεί από τις παλαιωμένες τεχνικές και να δοκιμάσει νέες ιδέες και πρακτικές. (Χρυσαφίδης, 1994)

Η βιωματική μάθηση είναι σίγουρα πολύ πιο αποτελεσματική από την κλασσική εκμάθηση γνωστικής ύλης και δεξιοτήτων καθώς οι μαθητευόμενοι αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο σε διάφορες δραστηριότητες ενισχύοντας την ικανότητα τους να λύνουν προβλήματα, να παίρνουν αποφάσεις, να συνεργάζονται και να εκφράζουν ελεύθερα τις ιδέες τους. Δε θα πρέπει όμως σε καμία περίπτωση οι βιωματικές τεχνικές να χρησιμοποιούνται από τους εκπαιδευτικούς σαν μέσο για να εντυπωσιάσουν τους μαθητές ή για να προσελκύσουν το ενδιαφέρον τους, αλλά μονάχα ως βοήθημα για την απόκτηση γνώσεων και ικανοτήτων. (Boud, Cohen, & Walker, 1993)

Βιβλιογραφία

Ελληνική

Μπακιρτζής. (2000). Βιωματική εμπειρία και κίνητρα μάθησης. Παιδαγωγική Επιθεώρηση.

Κλεάνθους-Παπαδημητρίου, Δ. (1980). Η Νέα Αγωγή. Θεωρία και Μέθοδος (Τόμ. Α’). Αθήνα: Βιβλία για όλους.

Χρυσαφίδης, Κ. (1994). Βιωματική-Επικοινωνιακή Διδασκαλία. Η εισαγωγή της μεθόδου project στο σχολείο. Gutenberg.

Ξενόγλωσση

Boud, D., Cohen, R., & Walker, D. (1993). Using Experience for Learning. Buckingham: Open University Press.

This entry was posted in Εκπαίδευση and tagged , , , , , , . Bookmark the permalink.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *