Τις περισσότερες φορές μιλάμε για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες και τις ιδιαιτερότητές τους στον τρόπο απομνημόνευσης και διαβάσματος. Σπάνια μας απασχολεί ένα παιδί με άλλου τύπου ιδιαιτερότητες. Όπως για παράδειγμα ένα παιδί που μπορεί να βαριέται μέσα στην τάξη και παρόλα αυτά να ξέρει ό,τι και αν το ρωτήσουμε ή ένα παιδί που με μια ματιά μπορεί να αποστηθίσει ένα ολόκληρο κείμενο.
Συνήθως στις παραπάνω περιπτώσεις νιώθουμε πολύ καλά που το παιδί μας «παίρνει τα γράμματα» και δεν έχουμε περαιτέρω προβληματισμό. Μήπως όμως πρόκειται για ένα χαρισματικό παιδί του οποίου οι ικανότητες μένουν ακαλλιέργητες στο σχολείο;
H πρώτη μελέτη για τα χαρισματικά παιδιά έγινε στις αρχές του περασμένου αιώνα σε άτομα με υψηλό δείκτη νοημοσύνης· ένα συμπέρασμα που προέκυψε ήταν ότι τα παιδιά αυτά δεν υπερτερούν μόνο στη νοημοσύνη αλλά και στην υγεία, στην κοινωνικότητα και στην ηθική. Αυτό όμως είναι ένας μύθος που ακόμη και σήμερα συντηρείται και καθοδηγεί λανθασμένα τους τρόπους διαπαιδαγώγησης. Διότι όσο πιο χαρισματικό είναι ένα παιδί τόσο ο αντισυμβατικός τρόπος σκέψης του το οδηγεί στην αίσθηση της απομόνωσης. Γι’ αυτό το 25% των χαρισματικών παιδιών έχουν κοινωνικά και συναισθηματικά προβλήματα.
Επιπλέον, με τις αρχικές μελέτες υποστηριζόταν επίσης η άποψη ότι τα χαρισματικά παιδιά είναι σφαιρικά ταλαντούχα, σε όλες τις νοητικές περιοχές και στην τέχνη. Ωστόσο πολλά χαρισματικά παιδιά έχουν μονομερή ταλέντα. Μια τέτοια ακραία περίπτωση αφορά τους λεγόμενους «σοφούς» με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης (40-70), που όμως είναι ταλαντούχοι σε μία μόνο ικανότητα, όπως λ.χ. στους πολύ γρήγορους αριθμητικούς υπολογισμούς, προσεγγίζοντας το επίπεδο του παιδιού-θαύμα. H κατάσταση αυτή αντανακλά τόσο τον χαμηλό δείκτη νοημοσύνης που καταγράφεται (αφού στα υπόλοιπα τεστ έχουν χαμηλές επιδόσεις) όσο και τη χρησιμότητα αυτού καθεαυτού του εν λόγω δείκτη στην κατηγοριοποίηση ενός παιδιού ως χαρισματικού. Γι’ αυτό η αρχική άποψη ότι ένα παιδί θεωρείται χαρισματικό αν επιτύχει δείκτη νοημοσύνης 135 ή περισσότερο έχει αναθεωρηθεί (Αλαχίωτης, 2004).
Στην συνέχεια, οφείλουμε να δούμε κάποια βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός χαρισματικού παιδιού:
1. Η εξαιρετική ικανότητα σε κάποιο μάθημα χωρίς να έχει ποτέ ασχοληθεί με αυτό.
2. Η δυνατότητα να απαντήσει σε μια ερώτηση από κοινή λογική ή από γενικές γνώσεις.
3. Να έχει το στυλ του αρχηγού σε ό,τι και αν καταπιαστεί.
4. Η ιδιαίτερα εύκολη προσαρμοστικότητα ακόμα και σε αντικειμενικά δύσκολες αλλαγές.
5. Η δυνατότητα θετικής σκέψης ακόμα και μέσα σε πολύ άσχημη κατάσταση.
6. Η ιδιαίτερα καλή επίδοση σε κάποιο τομέα εκτός σχολείου (άθλημα, μουσική κα.).