H ευτυχία στη σύγχρονη εποχή αποτελεί μια από τις θεμελιώδες αξίες της Δυτικής κοινωνίας. Είναι μια αξία που επιδιώκουν οι άνθρωποι να πετύχουν σε ατομικό επίπεδο αλλά και αποτελεί μια αξία που μπορεί να εντοπιστεί και σε άλλες δομές της κοινωνίας. Γενικότερα όμως, ανάλογα με την οπτική που γίνεται η ερμηνεία της ευτυχίας, επηρεάζεται και η αντίληψη που μπορούμε να έχουμε για τον ορισμό της. Για παράδειγμα τον 19ο αιώνα ο διαφωτισμός ερμήνευσε την ευτυχία με βάση την ηθική των αρχαίων Ελλήνων που ήθελε τον άνθρωπο να προσπαθεί πάντα για να πετύχει το κάτι καλύτερο στην κοινωνία (Ηarding, 1985). Αντιθέτως η Μαρξιστική προσέγγιση απορρίπτει την ευτυχία ως μία λανθασμένη αντίληψη και προτάσσει την ισότητα αντί της ευτυχίας ( Veenhoven, 1988). O Tellegen (1988) αναφέρει ότι η αντίληψη του ανθρώπου για το την έννοια της ευτυχίας επηρεάζεται από το κοινωνικό -πολιτιστικό πλαίσιο που έχει μεγαλώσει.
Η ευτυχία δεν ορίζεται εύκολα και αυτό είναι αποδεκτό από πολλούς ερευνητές, όπως θα δούμε και στη συνέχεια. Μπορεί όμως να ειπωθεί ότι η ευτυχία σχετίζεται με την προσωπική ευεξία (well-being στα Αγγλικά) που δημιουργεί θετικά συναισθήματα και γενικά μια θετική αύρα για την ποιότητα ζωής την οποία ζει το άτομο. Κατά μια άλλη έννοια είναι η «ευδαιμονία» στην οποία αναφέρεται ο Αριστοτέλης, που θέλει το άτομο να είναι μια ψυχική κατάσταση που νοιώθει ικανοποιημένο όχι μόνο με την ζωή του αλλά και με τα επιτεύγματα του. Για το λόγο αυτό η ευτυχία έχει αποτελέσει το επιστημονικό επίκεντρο όχι μόνο των κοινωνιολόγων, των ψυχολόγων και των οικονομολόγων αλλά και όσων ασχολούνται με τη θρησκεία και την φιλοσοφία (Graham, 2010). Δεν πρέπει να μας κάνει απορία το γεγονός ότι σε μεγάλο βαθμό η ευτυχία είναι ο απόλυτος στόχος στον Βουδισμό (Νιρβάνα) αλλά και σε άλλες θρησκείες που ο άνθρωπος που ακολουθεί τις εντολές που του δίνονται φτάνει σε ένα υψηλό επίπεδο ευτυχίας.
Όπως αναφέρθηκε στην προηγούμενη παράγραφο, γενικά η ευτυχία έχει αναλυθεί από πολλές επιστημονικές σχολές, όπως αυτή της ψυχολογίας, της βιολογίας, της κοινωνιολογίας, των πολιτικών επιστημών και των οικονομικών. Σύμφωνα με τους Lucas et al., (2003) η ευτυχία δεν μπορεί να οριστεί μόνο από μια οπτική. Για παράδειγμα ο Veenhoven (1998) την ανάλυσε με βάση την πολιτική σκοπιά του μαρξισμού. Μια σωστή ερμηνεία του τι εστί ευτυχία θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει ένα μείγμα από διαφορετικές προσεγγίσεις. Γενικότερα όμως συνδέεται με την ευεξία και την θετική αντίληψη της ποιότητας ζωής του πληθυσμού .
Βιβλιογραφικές πηγές
- Graham,C. (2010), Happiness around the World: The Paradox of Happy Peasants and Miserable Millionaires, Oxford: Oxford University Press
- Harding, S.: 1985, ‘Values and the nature of psychological well-being’, in: Abrams, M. Gerard, D. and Timms, N. (eds). Values and Social Change in Britain (McMillan, London).
- Lucas, R.E., Clark, A.E., Georgellis, Y., & Diener, E. (2003). Reexamining adaptation and the set point model of happiness: Reactions to changes in marital status. Journal of Personality and Social Psychology, 84, 527–539.
- Tellegen, A. et al: 1988, ‘Personality similarity in twins reared apart and together’. Journal of Personality and Social Psychology 54, pp. 1031-1037.
- Veenhoven, R.: 1988, ‘The utility of happiness’. Social Indicators Research 20, pp. 333-354.