ΗΓΕΣΙΑ, ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι έχουν μία άτυπη αντίληψη για το τι είναι
ηγεσία, δεν έχει διατυπωθεί ένας επίσημος ορισμός, όχι μόνο από τους
επαγγελματίες, αλλά και από τους επιστήμονες. Έχει περάσει πάνω από ένας αιώνας
από τότε που η ηγεσία έγινε αντικείμενο διερεύνησης και έκτοτε αναπτύσσονται
διαρκώς νέοι ορισμοί. Οι ορισμοί αυτοί έχουν δεχθεί αρκετές επιρροές, από ιστορικές
συγκυρίες και πολιτικούς παράγοντες, έως τις αρχές του εκάστοτε επιστημονικού
κλάδου. στο πλαίσιο του οποίου έχει μελετηθεί το θέμα της ηγεσίας. Επιστήμονες,
όπως ο Rost, έπειτα από έρευνα πολλών ετών, κατάφερε να συγκεντρώσει
τουλάχιστον 200 ορισμούς σχετικά με την ηγεσία. (Rost J. 1991)
Ο ορισμός της ηγεσίας που κυριαρχούσε τις τρεις πρώτες δεκαετίας του 20 ου αιώνα
αφορούσε την ικανότητα του ηγέτη να επιβάλει τις επιθυμίες και τη βούληση του,
στους υφισταμένους του. Να εμπνέει σεβασμό, υπακοή, πίστη και το συναίσθημα της
συνεργασίας. (Moore H., 1927) Κατά τη δεκαετία του 30’, η ηγεσία προσεγγίστηκε
από την πλευρά της επιρροής και όχι της κυριαρχίας, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα να
γίνει επίκεντρο μελέτης κυρίως η προσωπικότητα του ηγέτη και τα συλλογικά
χαρακτηριστικά μιας ομάδας ατόμων, που αλλιλεπιδρούν.
Τη δεκαετία του 40’, επηρεασμένη από τη θεωρία των ατόμων, η ηγεσία ορίζεται ως
η συμπεριφορά ενός ατόμου, η οποία κατευθύνει τις δραστηριότητες της ομάδας.
(Hemphill, 1949) Ταυτόχρονα, διαφοροποιείται η ηγεσία μέσω πειθούς από την
ηγεσία μέσω εξαναγκασμού, ουσιαστικά τη «μονομερή καθοδήγηση» της ομάδας από
τον ηγέτη (Copeland, 1942).
Την δεκαετία του 1970, η ομαδοκεντρική προσέγγιση έδωσε τη θέση της στην
προσέγγιση της οργανωσιακής συμπεριφοράς, κατά την οποία η ηγεσία
αντιμετωπίζεται ως «συγκρότηση και συντήρηση ομάδων ή οργανισμών για την
επίτευξη αμοιβαίων, σε επίπεδο ομάδας ή οργανισμού, στόχων» (Rost 1991).
Ωστόσο, εκείνη την περίοδο έχουμε, ίσως τη πιο σημαντική, θεωρία σχετικά με την
ηγεσία, η οποία αναφέρει ότι ηγεσία είναι μια διαδικασία αμοιβαίας κινητοποίησης,
από άτομα με συγκεκριμένες κοινές αξίες και κίνητρα, ποικίλων οικονομικών, και
άλλων πόρων, μέσα σε ένα περιβάλλον ανταγωνισμού, προκειμένου να
πραγματοποιηθούν στόχοι, είτε μονομερείς, είτε κοινοί μεταξύ ηγετών και
προσωπικού.
Από τη δεκαετία του 1990 μέχρι και σήμερα, νέες έρευνες δίνουν μεγαλύτερη
έμφαση στη διαδικασία που εκτελείται η ηγεσία, κατά την οποία, ένα άτομο
επηρεάζει μια ομάδα ατόμων, με σκοπό την επίτευξη ενός κοινού σκοπού, χωρίς να
επιδιώκουν να βρουν νέους ορισμούς. Στις πρόσφατες προσεγγίσεις της ηγεσίας
περιλαμβάνονται οι ακόλουθες:

● η αυθεντική ηγεσία, κατά την οποία δίνεται έμφαση στην αυθεντικότητα των
ηγετών και τον τρόπου που ηγούνται.
● η πνευματική ηγεσία, κατά την οποία επικαλούνται αξίες και χρησιμοποιεί την
αίσθηση καθήκοντος και συναδελφικότητας, με σκοπό την κινητοποίηση των
υφισταμένων.
● η προσαρμοστική ηγεσία, κατά την οποία οι ηγέτες ενθαρρύνουν τους
υφισταμένους, με σκοπό να προσαρμοστούν μέσω της επίλυσης προβλημάτων και να
αντιμετωπίσουν αλλαγές στο περιβάλλον.
● η διαλεκτική ηγεσία, η οποία βασίζεται στην αρχή ότι η ηγεσία διαμορφώνεται
μέσω της σχέσης και των επικοινωνιακών πρακτικών, που διαπραγματεύονται ο
ηγέτης και ο υφιστάμενος. (Aritz, Walker, Cardon & Zhang 2017, Fairhurst 2007).

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 Rost, J. C. (1991). Leadership for the twenty-fi rst century. New York, NY:
Praeger.Moore, B. V. (1927). The May conference on leadership. Personnel
Journal, 6, 124–128.
 Copeland, N. (1942). Psychology and the soldier. Harrisburg, PA: Military
Service Publications.
 Aritz, J., Walker, R., Cardon, P., & Zhang, L. (2017). Discourse of leadership:
The power of questions in organizational decision making. International
Journal of Business Communication.

This entry was posted in Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων and tagged , , , , , , , . Bookmark the permalink.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *