Οι Κόρες του Ερέχθειου

Οι Κόρες ή Καρυάτιδες είναι από τα πιο αναγνωρίσιμα γλυπτά παγκοσμίως. Η χρήση τους στην πρόσταση του Ερέχθειου, απλώς στατικής σημασίας. η αίγλη και η ομορφιά τους απαράμιλλης καλλιτεχνικής αξίας. Έξι στον αριθμό, υποκαθιστούν τους ζωτικούς κίονες, που κανονικά θα στήριζαν την οροφή. Ο γλύπτης που τις σμίλεψε στο μάρμαρο είναι άγνωστος, αν και πολλοί μελετητές θεωρούν ως δημιουργό τους τον Αλκαμένη. Αρχικά, τα αγάλματα αυτά ήταν γνωστά ως Κόρες, και αργότερα, πάλι στα χρόνια της αρχαιότητας, πήραν την ονομασία Καρυάτιδες. Τέτοιου είδους στηρίξεις αντί των κιόνων υπήρχαν και σε προγενέστερα κτίσματα, όπως στους θησαυρούς του ιερού των Δελφών. Εδώ όμως έφτασαν σε μια τελειότητα και χάρη ζηλευτή, τόσο που αντιγράφηκαν πολλές φορές, σε ολόκληρο τον κόσμο.

Αν τις παρατηρήσουμε προσεκτικά, ίσως μας αφήσουν να μυηθούμε στα μυστικά τους. Και οι έξι, σήμερα στο Ερέχθειο σε αντίγραφα, φορούν δωρικό πέπλο και κοντό ιμάτιο ριγμένο από πάνω. Τα μαλλιά τους είναι χτενισμένα σε πλεξίδες, αλλά καμιά δεν έχει την ίδια κόμμωση με την άλλη. Στα χέρια τους κρατούσαν σκεύη για σπονδές, και φορούσαν βραχιόλια με φίδια. Ποιος ήταν όμως ο ρόλος τους εδώ; Ο τάφος του μυθικού βασιλιά Κέκροπα, κατά ένα μέρος του, βρίσκεται κάτω από την πρόσταση των Κορών. Θεωρείται, λοιπόν, ότι οι Καρυάτιδες ήταν χοηφόροι, δηλαδή κοπέλες που προσέφεραν σπονδές στο νεκρό βασιλιά Κέκροπα. Άλλωστε, ένα άνοιγμα στο πόδιο, δηλαδή την ψηλή μαρμάρινη πλατφόρμα όπου πατούσαν, οδηγούσε κάτω, στον τάφο του βασιλιά. Σύμφωνα με μια άλλη άποψη, οι Καρυάτιδες αναπαριστούσαν τις τιμωρημένες κοπέλες από την πόλη Καρυές της Πελοποννήσου, που είχαν προδώσει την Αθήνα, συμμαχώντας με τους Πέρσες στον Πελοποννησιακό πόλεμο.

Οι αυθεντικές μαρμάρινες Καρυάτιδες φυλάσσονται σήμερα στο Μουσείο της Ακρόπολης. Όλες, εκτός από μία… Αυτή που ο λόρδος Έλγιν απέσπασε το 1801 από την αρχική της θέση, και βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο. Και από φόβο μήπως καταρρεύσει η στέγη της πρόστασης, ο λόρδος έστειλε από την Αγγλία ένα ομοίωμα, για να πάρει τη θέση της κλεμμένης Καρυάτιδας. Υπάρχει ένας θρύλος, που συνοδεύει για χρόνια τις Κόρες. Στη λαϊκή συνείδηση, ήταν γνωστές ως μαρμαρωμένες βασιλοπούλες. Όταν η μία από τις έξι κλάπηκε, η πέντε αδελφές της θρηνούσαν γοερά. Και η έκτη, αφημένη στην κάτω πόλη για να φορτωθεί στο καράβι για την Αγγλία, τους απαντούσε με αναστεναγμούς.

 

Το Ερέχθειο είναι από τα λίγα μνημεία παγκοσμίως που έχει αντιγραφεί τόσο πολύ, ήδη από την αρχαιότητα. Ιδιαίτερα οι Κόρες του. Η Βίλα του Αδριανού στη Ρώμη κοσμήθηκε κατά τη ρωμαϊκή εποχή με αντίγραφα των Καρυάτιδων. Στα νεότερα χρόνια, από το 19ο αι και μετά, ανάλογες Κόρες κόσμησαν την εκκλησία του San Pancras στο Λονδίνο, το Μουσείο Επιστημών και Βιομηχανίας στο Σικάγο, το Βουλευτήριο της Βιέννης, την ομώνυμη αίθουσα των Καρυάτιδων στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι, και μια πληθώρα ακόμη κτισμάτων και μνημείων σε όλο τον κόσμο. Ακόμη και στο χωριό Καρυές, στην Πελοπόννησο, απ’ όπου κατάγονται σύμφωνα με μια άποψη οι κοπέλες, έχει στηθεί μια πρόσταση όμοια με αυτή του Ερέχθειου.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  • Camp John, The Archaeology of Athens, Yale University Press, 2001
  • Neils Jennifer, The Parthenon from the antiquity to the Present, Cambridge University Press, 2005
  • Schneider Lambert- Höcher Christoph, Die Akropolis von Athen, Eine Kunst-und Kulturgeschichte, εκδ. Primus Verlag, 2001
  • Κοκκορού- Αλευρά Γ., Η Τέχνη της Αρχαίας Ελλάδας, σύντομη ιστορία (1050- 50 π.Χ.) Καρδαμίτσα, Αθήνα 1995
  • Μπρούσκαρη Μαρία, Τα Μνημεία της Ακρόπολης, εκδ. ΥΠΠΟ- ΤΑΠΑ, 2000
  • Μουσείο Ακρόπολης, Σύντομος Οδηγός, Ιούνιος 2009
  • Πάμε στην Ακρόπολη, ΥΠΠΟ- ΥΣΜΑ- Α’ ΕΠΚΑ- Τομέας Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης, 2004

 

This entry was posted in Φιλολογία and tagged , , , . Bookmark the permalink.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *