Το πέρασμα από μια πολύ μακρά περίοδο αγροτικών κοινωνιών σε μια σύγχρονη περίοδο βιομηχανικών κοινωνιών σημάδεψε βαθιά τις πολιτικές που ακολουθήθηκαν παγκοσμίως. Μετά τη βιομηχανική επανάσταση, το παγκόσμιο στερέωμα βρίσκεται σε μια πορεία διαρκών κοινωνικών και τεχνολογικών αλλαγών οι οποίες δημιουργούν συνεχώς νέα μορφώματα πολιτισμού, επικοινωνίας και τέχνης, επηρεάζοντας καθοριστικά και το φυσικό περιβάλλον μας.
Κατά τον 19ο αι. και το πρώτο μισό του 20ου, ολόκληροι τομείς φθίνουν, χάνονται, μεταφέρονται ή μεταμορφώνονται. Μετά το 1973 ο βιομηχανικός καπιταλισμός είναι αυτός που αρχίζει να φθίνει, μαζί του και η εργατική τάξη. Στην ιστορική του διαδρομή ο καπιταλισμός διακρίνεται για την έφεση σε αλλαγές της τεχνικής και των τεχνολογιών παραγωγής επαναστατικού χαρακτήρα οι οποίες με την πάροδο του χρόνου συντέλεσαν στη δημιουργία μιας νέας εποχής η οποία χαρακτηρίζεται από την όλο και περισσότερο συστηματική χρησιμοποίηση της τεχνο-επιστήμης. Έτσι παρατηρείται μεγάλη επένδυση σε υλικούς εξοπλισμούς και μαζική προσφυγή στην ενέργεια. Στο επίκεντρο πλέον αυτής της καπιταλιστικής μορφής δε βρίσκεται ένα υλικό προϊόν που μπορεί κανείς αυτόνομα
να χρησιμοποιήσει, αλλά ένα περίπλοκο εμπόρευμα: υλικά, προιόντα, και υπηρεσίες (λογισμικά, συνδρομές σε δίκτυα κλπ. ) που μπορεί κανείς να προμηθευτεί ξεχωριστά κανένα τους όμως δεν αξίζει ανεξάρτητα από τα άλλα.
Η επίδραση των νέων αυτών τεχνολογιών είναι ότι αυξάνουν την ταχύτητα, την ποιότητα, καθώς και την ποικιλία των προϊόντων ενώ μειώνουν το κόστος και το χρόνο της παραγωγής. Έτσι, ενώ οι παραγωγικοί ρυθμοί αυξάνονται, μειώνεται η ανάγκη για εργατικά χέρια με αποτέλεσμα οι εργάτες που παραμένουν στην παραγωγή να δουλεύουν το αποτέλεσμα που δημιούργησαν πολλαπλάσιοι εργάτες της προγενέστερης φάσης. Οι νέες τεχνολογίες έσβησαν χιλιάδες θέσεις εργασίας τα τελευταία χρόνια και δημιούργησαν νέες θέσεις, νέα επαγγέλματα και νέους τομείς δραστηριότητας όπου αφορούν ειδικευμένο προσωπικό, ειδικά στο πεδίο της τεχνολογίας των πληροφοριών και των επικοινωνιών, της υγείας, της εκπαίδευσης, της ψυχαγωγίας και του εμπορίου. Έτσι, πλέον το βασικό κλειδί για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη, καθώς και την επαγγελματική αποκατάσταση, είναι οι πολιτικές της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της δια βίου μάθησης.
Αποτέλεσμα της νέας κοινωνίας του τεχνο-επιστημονικού καπιταλισμού είναι η διαμόρφωση της σύγχρονης προσωπικότητας, της << ευέλικτης προσωπικότητας>>. Ένα κοινωνικό κατασκεύασμα που διευκολύνει τη μαζική επικοινωνία και τη λειτουργικότητα της κοινωνίας, με κύριο χαρακτηριστικό τον ορθολογισμό και τον εύκολο συντονισμό με τους άλλους.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ι. Ελληνόγλωσση
Τ. Κωστόπουλος: Ευρωπαϊκή οικονομική ολοκλήρωση και εθνικό κράτος. Περιφέρειες και περιφερειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Αθήνα, Αφοί Κυριακίδη, 2000.
Α. Ν. Λύτρας: Κοινωνία και εργασία. Ο ρόλος των κοινωνικών τάξεων,Αθήνα, Παπαζήσης, 2000.
Θ. Σακελλαρόπουλος: Ζητήματα κοινωνικής πολιτικής, Αθήνα, Διόνικος, 2006, τόμος β’.
ΙΙ. Ελληνικές μεταφράσεις
Μ. Beaud: Η ιστορία του καπιταλισμού, μτφ Σπύρος Δάμτσας, Μαρία Αλεβίζου, Αθήνα,
Ηλέκτρα, 2008.
A. Giddens: Κοινωνιολογία, μτφ Δημήτρης Γ. Τσαούσης, Αθήνα, Gutenberg, 2008.
C. Trigilia: Οικονομική κοινωνιολογία, κράτος, αγορά και κοινωνία στο σύγχρονο καπιταλισμό, μτφ Χρήστος Τσαμπρούνης, Αθήνα, Παπαζήσης, 2004.