Το μάθημα της γεωγραφίας στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα

Η Γεωγραφία είναι η επιστήμη που μελετά τις εμφανίσεις και τα φαινόμενα της γης στις τρεις διαστάσεις της καθώς και το σύνολο των παραγόντων φυσικής και ανθρώπινης προέλευσης που την επηρεάζουν και τη διαμορφώνουν (Dierche 1987).Με άλλα λόγια η γεωγραφία εξετάζει τις σχέσεις της γης και του ανθρώπου, δηλαδή πώς οι άνθρωποι χρησιμοποιούν και διαμορφώνουν το χώρο μέσα στον οποίο ζουν και πώς η γη επηρεάζει τον τρόπο που ζουν οι άνθρωποι.

Η επιστήμη της Γεωγραφίας τροφοδοτεί με θέματα, υλικό και τεχνικές το σχολικό αντικείμενο της γεωγραφίας. Η ύλη του μαθήματος της γεωγραφίας στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση όπως είναι φυσικό δεν ταυτίζεται με το σύνολο της γνώσης, μεθοδολογίας και πρακτικής της(Κατσίκης,1999), καθώς το σχολικό περιεχόμενο προσαρμόζεται στις ψυχονοητικές προϋποθέσεις των μαθητών, δηλαδή το νοητικό τους επίπεδο, τις ανάγκες και τις απαιτήσεις τους.

Ειδικότερα μέσα από τη διδασκαλία της Γεωγραφίας στο δημοτικό σχολείο μετά την αναδιοργάνωση των Αναλυτικών Προγραμμάτων και την εισαγωγή του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Προγράμματος Σπουδών το Μάρτιο του 2003 επιδιώκονται οι παρακάτω επιμέρους σκοποί:

ü  Η γνωριμία µε το φυσικό περιβάλλον και η παρατήρηση της γεωγραφικής κατανομής των ανθρώπων και των δραστηριοτήτων τους.

ü  Η μελέτη των αλληλεπιδράσεων και αλληλεξαρτήσεων που αναπτύσσονται μεταξύ του φυσικού περιβάλλοντος και των ανθρώπων.

ü  Η αναγνώριση της σημασίας που έχει η ορθολογική διαχείριση του περιβάλλοντος.

ü  Η ευαισθητοποίηση για τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα και η ανάπτυξη των απαραίτητων στάσεων για κατανόηση, αποδοχή, επικοινωνία, συνεργασία και αλληλεγγύη µε τους άλλους λαούς.

ü  Η υιοθέτηση στάσεων και συμπεριφορών που θα επιτρέψουν στους μαθητές να ενταχθούν ομαλά και δημιουργικά στο φυσικό και κοινωνικό – πολιτιστικό τους περιβάλλον.

ü  Η χρήση λεκτικών, ποσοτικών και συμβολικών μορφών δεδομένων (κείμενα, εικόνες, γραφήματα, πίνακες, διαγράμματα και χάρτες).

ü  Η εφαρμογή μεθόδων συναφών µε τη φύση του μαθήματος, όπως η παρατήρηση του χώρου, η χαρτογράφηση, η ερμηνεία στατιστικών δεδομένων και η αναζήτηση και επεξεργασία πληροφοριών από διάφορες πηγές.

ü  Η επικοινωνία και τις πρακτικές και κοινωνικές δεξιότητες µε στόχο την έρευνα γεωγραφικών θεμάτων και την επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων.(ΦΕΚ 303-Β΄/13-3-2003).

Η διδακτική της γεωγραφίας είναι λοιπόν εκείνος ο επιστημονικός κλάδος που θα κατευθύνει μεθοδολογικά τον εκπαιδευτικό, προκειμένου για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων. Το αντικείμενο της Διδακτικής της Γεωγραφίας είναι «η συστηματική προετοιμασία, οργάνωση, διεξαγωγή και αξιολόγηση της θεσμοθετημένης και αποβλέπουσας στην υλοποίηση συγκεκριμένων στόχων διδασκαλίας και μάθησης, επιλεγμένων και συγκεκριμένων γεωγραφικών δεδομένων, μεθόδων και πρακτικών σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο»(Ebinger1977,Kock 1986). H Διδακτική της Γεωγραφίας ασχολείται με τα ερωτήματα και τους προβληματισμούς που θέτει η θεσμοθετημένη διδασκαλία του αντικειμένου της Γεωγραφίας και πιο συγκεκριμένα με την επιλογή του περιεχομένου του μαθήματος της γεωγραφίας και τη διδακτική μεθοδολογία του(το «τι» και το «πώς» της διδασκαλίας)(Κατσίκης,1992).

Βιβλιογραφία:

Κατσίκης Απόστολος(2007), «Γεωγραφία και γεωγραφική εκπαίδευση για τον κόσμο του 21ου αιώνα», Πρακτικά 5ου Πανελλήνιου Συνεδρίου: Διδακτική Φυσικών Επιστημών και νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση5(Α),σ.117-130.

Κατσίκης Ν. Απόστολος (1999), Διδακτική της Γεωγραφίας. Επιστημολογική Θεώρηση. Γεωγραφική γνωστική τεκμηρίωση., Τυπωθήτω-Γιώργος Δαρδανός, Αθήνα.

Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Γεωγραφία Στ΄ δημοτικού- Μαθαίνω για τη γη: Βιβλίο δασκάλου, Αθήνα, ΟΕΔΒ.

This entry was posted in Εκπαίδευση and tagged , , , , , , . Bookmark the permalink.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *