Γράφει ο Ιωάννης Π. Μαλαχιάς
Τεχνικός Γεωλόγος – Περιβαλλοντολόγος M. Sc.
Τα τελευταία χρόνια είναι σύνηθες να χρησιμοποιείται ο όρος «Χώροι
Ανεξέλεγκτης Ταφής Απορριμμάτων» (με το αρκτικόλεξο Χ.Α.Δ.Α.) όταν θέλουμε να
προσδώσουμε μια πιο επιστημονικοφανή προσέγγιση για τους μικρούς
διάσπαρτους σκουπιδότοπους που μπορεί κανείς να συναντήσει, περιηγούμενος σε
λαγκαδιές και ποτάμια της υπαίθρου μας.
Τέτοιου είδους χώρους με σκουπίδια δυστυχώς συναντούμε και στο Φενεό
αν και πρέπει να ομολογήσουμε πως μετά τη συνένωση των χωριών σε δήμο και τη
συντεταγμένη πλέον διάθεση και αποκομιδή των απορριμμάτων με ειδικούς
κάδους, αυτοκίνητα και υπαλλήλους, το φαινόμενο αυτό έχει δραστικά περιοριστεί.
Παραταύτα, η ύπαρξή τους δεν έχει εντελώς εξαλειφθεί και για αυτό η προσοχή μας
σε ενδεχόμενη ρύπανση του εδάφους και του νερού είναι πιθανή.
Ανάλογα με το είδος, την ποσότητα και τη χημική σύσταση των ρύπων που
έχουν συσσωρευτεί, οι μικροί αυτοί σκουπιδότοποι μπορεί να επιφέρουν μεταβολή
της χημικής σύνθεσης των υδάτων που βρίσκονται σε ενδεχόμενο υδροφόρο
ορίζοντα ή υπόγεια ροή κάτω από αυτούς και να μεταφέρουν βαρέα μέταλλα
(μόλυβδο, ψευδάργυρο, νικέλιο) ή στραγγίσματα πλούσια σε βλαβερές οργανικές
ενώσεις, νιτρικά ιόντα, χλωριόντα κ.α.. Αν τα νερά αυτά που μολύνονται, βρίσκονται
κοντά σε αρδευτικές γεωτρήσεις τότε είναι αρκετά πιθανόν να μολυνθούν οι
καλλιέργειες που ποτίζονται από αυτά, ενώ μπορεί να επιδράσει δυσμενώς και στη
φυσιολογία των φυτοφάγων ζώων που ενδεχομένως να πίνουν νερό μολυσμένο με
το «στράγγισμα» που βγαίνει μέσα από τα σκουπίδια, μεταφέροντας με το κρέας
τους, τους ρύπους στον άνθρωπο. Με τον ίδιο τρόπο μπορεί να μολυνθεί το έδαφος
κοντά στον Χ.Α.Δ.Α. και επομένως και η βλάστηση που αναπτύσσεται σε αυτό,
περνώντας έτσι ο ρύπος στον οργανισμό των φυτοφάγων ζώων.
Τα δυσάρεστα αυτά φαινόμενα, περιορίζονται ευτυχώς στην περιοχή
εγγύς του Χ.Α.Δ.Α., παρόλα αυτά πάντοτε σε περιπτώσεις μόλυνσης έστω και
μικρότερης εμβέλειας θα πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή τόσο εμείς όσο και
οι υπηρεσίες που σχετίζονται με την αντιμετώπισή της. Για το λόγο αυτό, θα
ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη μια γεωπεριβαλλοντική χαρτογράφηση όπου σε έναν
τοπογραφικό χάρτη θα καταγραφούν με ακρίβεια οι Χ.Α.Δ.Α., η έκτασή τους, τα είδη
και οι τύποι των απορριμμάτων, και η κατεύθυνση προς την οποία κατευθύνεται
εκ της μορφολογίας το παραγόμενο ρυπαρό στράγγισμα. Οπότε με τη βοήθεια
των ισοϋψών και των λοιπών μορφολογικών γνωρισμάτων που προκύπτουν από
τη μελέτη του ανάγλυφου, μπορεί ο εξειδικευμένος γεωπεριβαλλοντολόγος να
προσδιορίσει πιθανή μόλυνση, την έκταση που επηρεάζει και το βαθμό αυτής. Οι
γεωπεριβαλλοντικοί αυτοί χάρτες που θα προκύψουν, θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικοί
για πιθανό μελλοντικό προσδιορισμό χρήσεων γης.
Συμπερασματικά λοιπόν, θα πρέπει να αποφεύγεται διάθεση των
απορριμμάτων πέραν των ειδικά προσδιορισμένων χώρων για αυτό, γιατί είναι
πιθανό κάποιο από αυτά να επιφέρει σημαντική μόλυνση στην εγγύς περιοχή.
Γ. Α. ΚΑΛΛΕΡΓΗ : ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑ,
ΑΘΗΝΑ 1999, ΕΚΔΟΣΗ ΤΕΕ
FETTER, C.W. : APPLIED HYDROGEOLOGY (3rd EDITION), Prentice Hall, 1994
Apgar, M.A. D., Langmuir : Ground-water pollution potential of a Landfill
above the water table. Ground Water vol. 9, No 6, pp.76-96, 1971
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ : ΕΙΔΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ, ΑΘΗΝΑ
2000
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ : ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΑΘΗΝΑ 1991