Έχουμε ακούσει πολλές φορές την έννοια του ισολογισμού μιας επιχείρησης είτε στην τηλεόραση είτε στον τύπο, ενώ πιθανότατα όλοι μας θα έχουμε δει κάποια στιγμή στη ζωή μας ένα δημοσιευμένο ισολογισμό μιας επιχείρησης. Πόσοι όμως γνωρίζουν πραγματικά τι αντικατοπτρίζει ο ισολογισμός μιας επιχείρησης και για ποιο λόγο συντάσσεται; Στο κείμενο που ακολουθεί, θα προσπαθήσουμε να δώσουμε την έννοια του ισολογισμού, έτσι ώστε να γίνει κατανοητό από όλους τι εκφράζει, αλλά και ένα υπόδειγμα ισολογισμού για να δούμε τη μορφή στην οποία συντάσσεται.
Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από το ισο + λογισμός, δηλαδή ίσο μεταξύ πράξεων που εκτελούνται για να βρεθεί το αποτέλεσμα συνδυασμού αριθμών (λεξικό της κοινής νεοελληνικής γλώσσας, Θεσσαλονίκη, Νοέμβριος 1998). Σύμφωνα με την ίδια πηγή, ο ισολογισμός αποτελεί μια συνοπτική λογιστική κατάσταση που εμφανίζει τα περιουσιακά στοιχεία, κατά είδος και αξία, και τις πηγές κεφαλαιοδότησης ενός οικονομικού οργανισμού, σε ενιαίο νόμισμα και κατά μία ορισμένη χρονική στιγμή.
Με πιο απλά λόγια, μπορούμε να πούμε ότι ισολογισμός είναι μια «φωτογραφία» της επιχείρησης σε δεδομένη χρονική στιγμή (πχ 31/12 του εκάστοτε έτους), η οποία παρουσιάζει από τη μια την περιουσιακή κατάσταση της επιχείρησης και από την άλλη τις πηγές από όπου προήλθαν τα κεφάλαια για να δημιουργήσει αυτήν την περιουσιακή κατάσταση, πάντοτε σε ενιαίο νόμισμα.
Όπως βλέπουμε παραπάνω, ο ισολογισμός της επιχείρησης Δ. Αποστόλου παρουσιάζει σε μορφή πίνακα, την περιουσιακή κατάστασή της επιχείρησης καθώς και τις πηγές προέλευσης των κεφαλαίων στις 31/12/2001. Ο ισολογισμός μιας επιχείρησης θα πρέπει πάντοτε να είναι ισοσκελισμένος, που σημαίνει ότι το ενεργητικό θα πρέπει να ισούται με το παθητικό. Για να κατανοήσουμε την έννοια αυτή, θα δώσουμε ένα απλό παράδειγμα. Έστω ότι μια επιχείρηση επιθυμεί να αγοράσει ένα κτίριο με δάνειο το οποίο θα λάβει από την τράπεζα Χ. Έστω ότι η αξία του κτιρίου είναι 200.000€. Η παρουσίαση στον ισολογισμό θα γίνει ως εξής:
Το ενεργητικό της εταιρείας θα αυξηθεί κατά 200.000€ και στο αριστερό μέρος του ισολογισμού, κάτω από το ενεργητικό θα προστεθεί ο λογαριασμός «Κτιριακές Εγκαταστάσεις» με αξία 200.000€, ενώ ταυτόχρονα, στο παθητικό θα καταχωρηθεί ο λογαριασμός «Δάνεια-Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις», με το ίδιο ποσό των 200.000€, που θα δείχνει από πού προήλθαν το κεφάλαιο των 200.000€ για την αγορά του κτιρίου και φυσικά την υποχρέωση που έχει η εταιρεία προς αποπληρωμή του δανείου αυτού στην τράπεζα Χ. Επομένως, βλέπουμε πως ο ισολογισμός αυξάνεται ισόποσα και στα δύο σκέλη του (Ενεργητικό-Παθητικό), κάθε φορά που λαμβάνει χώρα ένα λογιστικό γεγονός.
Βιβλιογραφία:
Ευθύμογλου Π., Χρηματοοικονομική Λογιστική, σελ.49,64, Σταμούλης, Πειραιάς 2001 Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Αρχές Λογιστικής, σελ. 163-177, ΟΕΔΒ, Αθήνα 2004