Τα εθνικά μουσεία υπήρξαν εξαρχής επινόηση ευρωπαϊκή, με σκοπό την οργάνωση και την παρουσίαση της ιστορικής γνώσης μέσα σε ένα συμβολικό περιβάλλον που θα επέτρεπε τη συγκρότηση και τη σταθεροποίηση της εθνικής ταυτότητας. Οι τρόποι με τους οποίους η ιστορία «κατασκευάστηκε»και παρουσιάστηκε στα μουσεία, τα κατέστησε θεσμούς μεγάλης σημασίας για τα έθνη και την Ευρώπη συνολικά κατά τους τελευταίους τρεις αιώνες και ως τις μέρες μας. Ιστορικά υπήρξαν χώροι διάχυσης και αναπαράστασης των κυρίαρχων εθνικών αξιών και, ως εκ τούτου, πολιτισμικά υποστηρίγματα για τη λειτουργία των ευρωπαϊκών κρατών. Σε ένα ταραγμένο ιστορικό τοπίο εθνικών ανταγωνισμών και συνοριακών διαφορών, τα εθνικά μουσεία με τις συλλογές τους αξιοποιήθηκαν ως μηχανισμοί αναπαράστασης και εμπέδωσης της «εθνικής πραγματικότητας». Τα περισσότερα από αυτά ιδρύθηκαν στις χώρες της Ευρώπης μέσα στις φλόγες της έκρηξης του εθνικισμού, και υπήρξαν προϊόντα ευρύτερης πολιτικής διαμάχης και επιβολής. Η δημιουργία και η διαμόρφωσή τους συμβάδιζε, επομένως, με τη γενικότερη διαδικασία παραγωγής γεωγραφικών και συμβολικών ορίων ανάμεσα στον «εαυτό» και στον «άλλο» και την εγχάραξη μιας κοσμοθεωρίας στο επίκεντρο της οποίας βρισκόταν το έθνος[1].
Υπό αυτό το πρίσμα, τα μουσειακά εκθέματα εμφανίζονταν σαν υλικές πραγματικότητες που συγκεκριμενοποιούσαν και έκαναν απτά όσα θεωρούνταν γενικότερα και διαχρονικά γνωρίσματα ενός έθνους: «οι επισκέπτες όφειλαν να υποκλιθούν στην αυθεντία του θεσμού, από τη στιγμή που ήταν ο κάτοχος των πραγματικών αποδείξεων του παρελθόντος»[2].
[1] EuNaMus Reportno.7, National Museums Making Histories in a Diverse Europe. Sweden: LinkopingUniversityElectronicPress, σ. 7, 10, 11.
[2] Ό.π., σ. 14