Ένα από τα πιο δημοφιλή θέματα τον τελευταίο καιρό στο χώρο του διαδικτύου και της πληροφορικής είναι η εξέλιξη από το παραδοσιακό Web 1.0 σε αυτό που έχει επικρατήσει να ονομάζεται Web 2.0 ή αλλιώς διαδίκτυο 2ης γενιάς.
Αν θελήσουμε να ορίσουμε το διαδίκτυο 2ης γενιάς, μπορούμε να πούμε ότι είναι μια διαδικτυακή πλατφόρμα, που παρέχει νέες δικτυακές υπηρεσίες, οι οποίες δίνουν την δυνατότητα στους χρήστες να παράγουν αφενός περιεχόμενο και να διαμοιράζονται αφετέρου δεδομένα και πληροφορίες μέσω διαδικτύου με άλλους χρήστες. Παράλληλα, οι εφαρμογές του Web 2.0 επιτρέπουν στους χρήστες να τις παραμετροποιούν σύμφωνα με τις ανάγκες τους και να νοηματοδοτούν τις πληροφορίες που περιλαμβάνονται σε αυτές.
Η χρήση του διαδικτύου σε ολοένα και περισσότερες ανθρώπινες δραστηριότητες προσδίδει ιδιαίτερη σημασία σε αυτή την εξέλιξη. Οι χρήστες, είτε πρόκειται για ιδιώτες, είτε για επιχειρήσεις ή εκπαιδευτικά ιδρύματα σταδιακά ενημερώνονται για τις τεχνολογίες που συνιστούν το Web 2.0, θέτουν σε λειτουργία τις εφαρμογές του και ωφελούνται από τα πλεονεκτήματά τους.
Υπό αυτά τα πλαίσια, ένα ερώτημα που απασχολεί συχνά την εκπαιδευτική κοινότητα είναι αν το διαδίκτυο 2ης γενιάς μπορεί να αξιοποιηθεί για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Πιο συγκεκριμένα, τα παραδοσιακά μέσα και οι συμβατικές τεχνικές διδασκαλίας που χρησιμοποιούνται στο σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα μπορούν να επηρεαστούν από την εμφάνιση του Web 2.0? Η εκπαιδευτική αξιοποίηση των αντίστοιχων εργαλείων έχει θετικές ή αρνητικές επιπτώσεις στην εκπαιδευτική διαδικασία?
Η διδασκαλία σχεδόν κάθε γνωστικού αντικειμένου μπορεί να μετασχηματιστεί κατάλληλα με χρήση εργαλείων Web 2.0. Ας επιλέξουμε δύο από τα πιο γνωστά εργαλεία για να αναφέρουμε την παιδαγωγική τους αξία. Τα ιστολόγια (blogs) και τα wikis είναι τα πιο χαρακτηριστικά εργαλεία, ώστε να αξιοποιηθούν ως μέσα για την οικοδόμηση της γνώσης.
Η αξιοποίηση αυτών των εργαλείων, λοιπόν, ενεπλέκει τους εκπαιδευόμενους σε ρόλο συνδημιουργού του περιεχομένου και της δομής των αντικειμένων που διδάσκονται. Επιπροσθέτως, τα εργαλεία αυτά έχουν την ικανότητα να μεταλλάξουν τις παραδοσιακές τεχνικές εκπαίδευσης σε καινοτόμες. Οι γνώσεις και η εμπειρία που κερδίζουν οι εκπαιδευόμενοι από τη χρήση τους μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο στο χώρο εργασίας τους όσο και για τη σχεδίαση ενός άλλου σχεδίου μαθησιακής διαδικασίας.
Πέρα, όμως, από τα πλεονεκτήματα και τα οφέλη αυτής της τεχνολογικής εξέλιξης, πρέπει να αναλογιστούμε και τυχόν προβλήματα που προκύπτουν από τις αλλαγές που διαδραματίζονται. Η πιο σοβαρή κριτική εναντίον της εκπαίδευσης μέσω διαδικτύου ορίζεται ως η απομόνωση του μαθητή και μετατροπή του σε παθητικό χρήστη εφαρμογών.
Γεγονός, όμως, αποτελεί ότι οι αναφερόμενες εφαρμογές Web 2.0 προωθούν ουσιαστικά τη συμμετοχή των μαθητών και ενισχύουν τη συνεργασία και την παραγωγή περιεχομένου. Αναμφισβήτητα, το σημαντικότερο πλεονέκτημα είναι ότι οι τεχνολογίες Web 2.0 παρέχουν έναν πρωτότυπο και οικονομικό τρόπο να εμπλουτίσουμε τις ήδη σε χρήση εκπαιδευτικές μεθόδους με διαδικτυακές προοπτικές. Ωστόσο, δεν πρέπει να θεωρούνται πανάκεια σε οποιοδήποτε τομέα εκπαίδευσης.